T.C. MALTEPE ÜNİVERSİTESİ
SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ
İŞLETME ANA BİLİM DALI
e-İŞLETME YÜKSEK LİSANS PROGRAMI
DİJİTAL PAZARLAMA STRATEJİLERİ
Atilla Emre Saysel
ÖZET
Çalışmanın amacı son yıllarda oldukça popülerleşen dijital pazarlama kavramını ve
stratejilerini açıklamak ve dijital pazarlamanın tüketicinin satın alma davranışlarına
etki etmekte ne derece önemli olduğuna dikkat çekmektir. İlk bölümde genel olarak
dijital pazarlamanın tanımı ve içeriklerinden bahsedilip, dijital pazarlamanın önemli
stratejilerinden olan arama motoru optimizasyonu yani SEO’ ya yer verilmiştir.
Ardından ikinci bölümde sosyal medya pazarlaması açıklanmış, geleneksel
pazarlama ile arasındaki farklar irdelenmiş ve örnekler verilmiştir. Üçüncü bölümde
ise içerik pazarlama, Google AdWords reklamları ve diğer dijital pazarlama
stratejilerine değinilmiştir.
İnternete erişimin kolaylaşması ve özellikle mobil cihazlarında yaşanan devrim
sonrası firmalar artık dijital ortamda billboard veya televizyon benzeri araçlara göre
istedikleri müşteri kitlesine daha rahat ulaşabilmektedirler. Ancak bu hedef kitleye
ulaşabilmek için düzgün ve özenli bir dijital pazarlama stratejisi uygulanması
gerekmektedir.
Dijital pazarlamanın içerisindeki önemli unsurların arasında sosyal medya
pazarlaması, Google Adwords reklamları, SEO (Arama Motoru Optimizasyonu),
içerik pazarlaması, kullanıcılara toplu olarak atılan mailler ve hatta SMS’ ler
bulunmaktadır. Bu çalışmada da bu unsurlar üzerinde durulup tüketiciyi harekete
geçirmekte hangilerinin nasıl roller üstlendiklerine dikkat çekilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Dijital Pazarlama, Google, SEO, Reklam, Sosyal Medya
ABSTRACT
The main purpose of this study is to explain the concept of digital marketing that has
become highly popular and explain its strategies, and to stress the importance of the
affect of digital marketing has on the consumer habits. In the first part, this paper
aimed to discuss and explain the basic definition of digital marketing and its
contents, and give information about one of most important features of digital
marketing: Search Engine Optimisation (SEO). Thereafter, social media marketing
has been explained and its differences with traditional marketing are examined with
examples. In the third part, various digital marketing strategies such as Content
Marketing, Google AdWords adverts and other digital marketing strategies are
discussed.
With the help of internet becoming easy to access for targeted consumers and
especially with the revolution of mobile devices, firms nowadays can reach to
consumers easier by digital media rather than billboards or television or similar tools.
However, a steady and attentive digital marketing strategy needs to be implemented
in order to reach the targeted consumers.
Important elements of digital marketing can be stated as social media marketing,
Google Adwords adverts, SEO (Search Engine Optimisation), content marketing,
mass mails that are sent to consumers and even text messages. This paper discourses
the elements mentioned above and how they can be used in order to motivate the
consumers.
Keywords: Digital Marketing, Google, SEO, Adverts, Social Media.
KISALTMALAR
MMA : Amerikan Mobil Pazarlama Birliği
SEO : Arama Motoru Optimizasyonu
SMS : Kısa Mesaj Hizmeti
URL : Standart Kaynak Bulucu
QR : Çabuk Tepki
GİRİŞ
Son yıllarda gelişen teknoloji ile birlikte pazarlama faaliyetleri de önemli değişim
göstermiştir. Özellikle internet kullanımının yaygınlaşması ve mobil cihazların
hayatımıza girmesi ile “Dijital Pazarlama” dediğimiz kavram ortaya çıkmış, kendine
oldukça önemli bir yer edinmiştir. Hatta öyle ki artık günümüzde pazarlama
kavramını geleneksel pazarlama ve dijital pazarlama olarak ayırmak mümkündür. Dijital pazarlamanın içerisinde olan sosyal medya da yalnızca günlük sosyal
paylaşımlar için değil, artık firmaların büyük bütçeler ile reklam verdikleri
platformlar olarak kullanılır hale gelmiştir.
Kaynak: We Are Social, (2018). https://digitalreport.wearesocial.com/
Örneğin bir mağaza açılacağı düşünülürse mağazanın daha çok müşteriye hitap
edebilmesi için merkezi ve kalabalık bir yerde olmasını tercih edilecektir. Bu durum
göz önünde bulundurulduğunda dijital pazarlama çalışmaları internet ortamında
istenilen hedef kitleye ulaşılabilmek adına yardımcı olacaktır.
Yani açılacak mağazanın kalabalık bir caddede olması örneği dijital ortama arama
motorlarında yapılan aramalarda üst sıralara çıkarak daha büyük kitlelere hitap
edebilmek şeklinde aktarılabilir. Dijital pazarlamanın en büyük avantajlarından biri
çift taraflı iletişime olanak sağlamasıdır. Billboard veya televizyon gibi araçların
aksine dijital pazarlama uygulamalarında firmalar müşterilerden geri dönüş alabilme
imkânına sahip olurken bu sayede verimliliklerini de artırmaktadırlar. Örneğin
kullanıcılar sitede ne kadar süre geçirmiş veya en çok hangi ürünleri incelemiş gibi
bilgilere erişebilmek buna göre bir pazarlama stratejisi uygulamak konusunda büyük
kolaylık sağlayacaktır. Bu yüzden çoğu büyük markalar artık televizyonda reklam
vermek yerine bütçelerinin büyük kısmını dijital ortama kaydırmışlardır.
BÖLÜM 1
DİJİTAL PAZARLAMA VE ARAMA MOTORU OPTİMİZASYONU (SEO)
1.1. Dijital Pazarlamanın Aşamaları
Dijital pazarlamayı en basit şekliyle pazarlama faaliyetlerinin internet aracılığı ile
dijital ortamda gerçekleştirilmesi şeklinde betimlemek mümkündür. Dört adımdan
oluşan dijital pazarlama, Acquire – Convert – Measure & Optimize – Retain & Grow
( Elde Et – Kazan – Ölç & Optimize et – Sahip Çık & Büyüt ) şeklinde ele alınabilir.
Bunları kısaca örneklendirmek gerekirse:
Acquire: Bu aşamaya hitap etmek istenilen hedef kitleyi harekete geçirmek ve
internet sitesine girmeleri amacıyla yapılan aktiviteler denilebilir. Arama
motorlarında üst sıralarda çıkmak için yapılan SEO çalışmaları, sosyal medya
aracılığı ile yapılan tanıtımlar, toplu olarak gönderilen reklam mailleri veya başka
internet sitelerine verilen reklamlar bu sürece dâhil edilmektedir. Convert: İlk aşamadaki çalışmalar tamamlandıktan sonra müşteriler artık siteye giriş
yapmaya başladıysa sitenin kuruluş amacına göre hedeflerin gerçekleştirilmesidir.
Örneğin bir alışveriş sitesi için hitap edilmek istenen müşterilere ulaşılmış ve site
trafiği artırılmış ise gelen müşterilerin alışveriş yapmasını sağlamak adına uygulanan
faaliyetler bu süreç içerisinde yer almaktadır. Bunun için de site içerisinde yapılacak
olan kampanyalar, tüketiciyi alışveriş yapmaya yönlendirecek şekilde yapılan
paylaşımlar gibi yöntemler örnek verilebilir.
Measure & Optimize: Eğer ilk iki aşama da tamamlanmış ve hedefler
doğrultusunda site amacına ulaşmış ise yapılacak olan değerlendirme çalışmaları bu
süreç içerisinde yer almaktadır.
Örneğin Google Analytics ile siteye giren kişi sayısını ölçme ve değerlendirme,
gelen müşterilerin hangi kanallar üzerinden siteye ulaştığını görme veya rakipler ile
karşılaştırma yapmak gibi yöntemler bu süreç içerisinde yer almaktadır.
Retain & Grow: Bu sürece kısaca var olan müşterileri elde tutmak için yapılan
çalışmalar denilebilmektedir. Örneğin hali hazırda siteyi kullanan müşteriler için
müşteri hizmetleri desteğini geliştirerek canlı destek bölmesi kurulması veya her
beşinci alışverişinizde %10 indirim kuponu gibi kampanyalar yapılması mevcut
müşteriyi elde tutmak adına uygulanabilecek stratejiler arasında yer alabilmektedir
(Chaffey & Bosomworth, 2013).
1.2. Dijital Pazarlamanın Avantajları
Dijital pazarlamanın gelişen teknoloji ile birlikte geleneksel pazarlama stratejilerine
göre birçok avantajı bulunmaktadır. Daha büyük kitlerle ulaşabilmek, ulaşılmak
istenen hedef kitleyi daha doğru biçimde belirlemek, pazarlama yapılan kitleden geri
dönüş alabilmek ve bunları daha düşük maliyet ile yapabilmek için dijital pazarlama
stratejileri oldukça etkili olmaktadır (Aktan, 2015).
1.2.1. Hedef Kitlenin Belirlenmesi ve Ölçülebilirlik
Televizyon reklamları gibi geleneksel pazarlama araçları günümüzde hala oldukça
popüler olsa da yalnızca istenilen kitleye hitap etmek oldukça zordur. Ancak internet
üzerinden dijital ortamda ulaşılmak istenilen hedef kitlenin belirlenmesi çok daha
kolay olmaktadır. Örneğin bilgisayar oyunları için özel klavyeler üreten bir firmanın
televizyonda reklam vermek yerine Youtube’daki oyun kanallarına ve oyun haber
sitelerine reklam vermesi direkt olarak hedef aldığı kitleyi etkileyecektir. Bunu
yaparak hem tıklanma oranları ile verilen reklamların ne kadar etkili olduğu
ölçülebilecek hem de gelecek olan yorumlar ile birlikte geri dönüşler
değerlendirilmiş olacaktır. Böylelikle başarılı olmayan reklamlar yerine yeni
alternatifler üretilebilmektedir. Hem Twitter hem de Facebook’a aynı bütçe ile
reklam veren bir firma verilen reklamın hangi kitleye hitap ettiğini ve ne kadar
tıklandığını analiz ederek ikisi arasında daha az etkili olan kanalı eleyip diğerine
daha çok ağırlık verebilmektedir (Kırçova, 2012).
1.2.2. Düşük Maliyet
Geleneksel pazarlama stratejileri genellikle yüksek maliyetli olmaktadır. Dijital
pazarlama stratejileri kullanan düşük veya orta bütçeli firmalar eğer doğru bir strateji
izlerse ulaşmak istediği hedef kitleye çok daha düşük maliyetlerle ulaşabilmektedir
(Kırçova, 2012).
1.2.3. Karşılıklı İletişim
Dijital pazarlama stratejileri uygulanan hedef kitle ile iletişim halinde olmak en
önemli avantajlardan biridir. Tüketicilerin sosyal medya üzerinden bulunacağı
yorumlar veya gönderecekleri e-mailler, işletme ve tüketici arasındaki iletişimi
güçlendirmektedir. Bu da sorunların daha rahat çözülmesine veya hedeflenen kitlenin
ihtiyaçlarının daha rahat anlaşılabilmesine olanak sağlamaktadır. Bazı internet
sitelerinde genellikle sağ alt kısımda bulunan canlı Chat bölümü buna güzel bir örnek
olarak verilebilir. Reklamını gördüğü ürünün özellikleri hakkında kafasında soru
işaretleri olan bir tüketici bu yol ile firmaya ulaşarak ürün hakkında bilgi alabilir ve
ona göre satın alma kararını verebilmektedir. Ancak geleneksel pazarlama
yöntemlerinde bu kadar kolay bir imkân bulunmamaktadır (Taken Smith, 2012). 1.2.4. Çevrimiçi Arama
Günümüzde artık tüketicilerin çok büyük bir kısmı bir ürünü veya hizmeti satın
almadan önce internet üzerinden yorumlara ve değerlendirmelere ulaşıp satın alma
kararını ona göre vermektedir. Bu yüzden markaların internette alacağı pozitif
yorumlar tüketiciyi harekete geçirmede oldukça önemli rol oynamaktadır. Markaların
kendi siteleri dışında başka bloglara sağlayacağı yazılar veya bilgilendirme içerikli
makalelerin içerisine yerleştirilecek olan reklamlar oldukça etkili şekilde geri
dönebilmektedir (Marangoz, 2014). 1.2.5. Müşteriler Hakkında Bilgi Edinmek
İnternet sitelere üye olurken edinilen bilgiler veya ücretsiz olarak gönderilen e-mail
bültenleri ile firmalar, dijital ortamda müşteriler ile ilgili bilgilere geleneksel
pazarlama yöntemlerine göre çok daha kolay ve düşük maliyetle ulaşabilmektedirler.
Böylelikle yapılacak pazarlamaya göre müşteriler gruplanıp istenilen kitleye
yapılacak olan pazarlama stratejileri ile harcanan zaman ve maliyetin boşa gitmemesi
sağlanmaktadır (Constantinides & Fountain, 2008).
1.2.6. Müşteri Davranışını Değerlendirme
Dijital pazarlama stratejileri uygulayan bir firmanın Google Analytics ile yapacağı
değerlendirmeler olukça faydalı olmaktadır. Google Analytics ile firmalar ücretsiz
olarak sitenin hangi sayfalarının en çok trafik aldığını, siteye daha çok mobil
platform mu yoksa bilgisayar üzerinden mi girildiğini veya sitedeki hangi sayfalarda
daha çok zaman geçirildiğini değerlendirebilmektedirler. Bu değerlendirmeler
sonucunda da en etkili yöntem hangisi ise ona odaklanılarak stratejilerini
iyileştirebilmektedirler. Oysa televizyon reklamlarının tam olarak kaç kişiye ulaştığı,
hangi yaş kitlesine hitap edebildiği veya ne kadar süreyle izlenildiğini belirlemek
neredeyse imkânsızdır (Taken Smith, 2012).
1.3. Arama Motoru Optimizasyonu (SEO)
Search Engine Optimization kelimelerinin baş harflerinden oluşan, Türkçe ’si ise
arama motoru optimizasyonu olan “SEO” dijital pazarlamanın en önemli
stratejilerindendir. İnternete erişimin kolaylaşması ile internet sitelerinde yaşanan
artış doğal olarak rekabeti de kızıştırmıştır. Bu yüzden internette pazarlama
stratejileri uygulayan firmalar arama motorlarında yapılan aramalarda üst sıralara
çıkabilmek için SEO çalışmalarını uygulamaya başlamışlardır.
SEO çalışmaları genellikle sitelerin ziyaretçi sayılarını artırmak, marka bilinirliliğini
yükseltmek, reklam performanslarını iyileştirmek, anahtar kelimeler ile yapılan
aramalarda üst sıralarda çıkmak, markaların hedef kitleleri ile arasında olan güveni
korumak istemesi gibi sebeplerden dolayı uygulanmaktadır.
Kısa haliyle SEO, arama motorlarında yapılan aramalarda üst sıralarda çıkmak ve
doğal olarak daha fazla görüntülenmek için yapılan çalışmalar şeklinde
tanımlanabilmektedir. SEO çalışmalarını site içi ve site dışı çalışmalar olarak ikiye
ayrılmaktadır (Kent, 2012).
1.3.1. Site İçi Seo
Site içi SEO çalışmaları adından da anlaşılacağı gibi kısaca sitelerin bünyelerindeki
içeriklerin kalitesinin artırılıp arama motorlarına daha uyumlu hale getirilmesi ve
böylelikle yapılan aramalarda üst sıralarda çıkabilmek için yapılan çalışmalardır.
Başarılı bir site içi SEO çalışması sitelerin trafiğini pozitif anlamda oldukça
hareketlendirebilmektedir (Kent, 2012).
Yazılan içeriklerin başlıkları site içi SEO açısından son derece önemlidir. İnternette
arama yapan kullanıcıların genellikle ilk dikkat ettiği yer yazıların başlıkları olduğu
için dikkat çekici bir başlığın yanında site için belirlenmiş olan anahtar kelimelerin
kullanılması da etkili olmaktadır. Ayrıca başlığın içerikle uyumlu ve dikkat çekici
olması da önemli bir faktördür. Genellikle başlıkların 60 – 65 karakterden fazla
olmaması gerekmektedir (Grappone & Couzin, 2011).
Sayfaların URL yapısı da arama motorlarında sitelerin bulunabilmesi için önemli bir
etkendir. Aynı başlıklarda olduğu gibi yine anahtar kelime kullanımı önemli olduğu
gibi düzgün bir URL yapısı için noktalama işaretlerini kullanmaktan mümkün
olduğunca kaçınılmalıdır (Kent, 2012).
Site için belirlenen anahtar kelimelerin kullanılması son derece önemli olmakla
birlikte tüm içerikleri anahtar kelimelere boğmak da yanlış bir SEO stratejisidir.
Anahtar kelimelerin ilk ve son paragraflarda kullanılması ve maksimim kullanım
oranının %1,5 seviyesini geçmemesi gereklidir. Ayrıca anahtar kelimelerin kalın,
italik veya italik şekilde kullanmak da etkili olmaktadır.
Arama motorlarında içeriklerin üst sıralarda çıkabilmesi için bir diğer etken de
kelime sayısıdır. Oluşturulan içeriklerin toplamda ortalama 700 kelimeden oluşması
ziyaretçileri daha uzun süre sitede tutacağı için arama motorlar da bu içerikleri daha
yukarılarda çıkarmaktadır. Ayrıca oluşturulan içeriklerin özel olması gerekmektedir.
Başka yazılara çok benzer içerikler arama motorları tarafından değersiz göründüğü
için içerik ne kadar benzersiz olursa o kadar da değerli olmaktadır (Grappone &
Couzin, 2011).
İçeriklerin içine yine site içinden başka içeriklerin linkini yerleştirmek de yine etkili
bir yöntemdir. Örneğin “En Popüler Android Uygulamaları” temalı bir içeriğin içine
daha önceden yazılmış olan “Android Kullanıcıları İçin 10 İpucu” tarzı bir yazının
linkinin yerleştirilmesi kullanıcıları hem bu yazıya da yönlendirirken hem de arama
motorlarında yapılacak aramalar için olumlu katkı sağlamaktadır.
Bu gibi önemli site içi SEO stratejilerinin uygulanması arama motorlarında sitelerin
daha üst sıralarda çıkmasına yardımcı olmaktadır. Böylelikle daha çok ziyaretçi
tarafından fark edilen markalar daha büyük kitlelere hitap edebilmektedir. (Jones,
2008).
1.3.2. Site Dışı SEO
Site dışı SEO kısaca site içi SEO ile ortak amacı taşıyıp, sitelerin arama motorlarında
yapılan aramalarda üst sıralara çıkabilmesi için site dışından yapılan tüm
çalışmalardır. Dijital pazarlama stratejilerini kullanarak fark yaratmak isteyen
markaların veya işletmelerin başarılı bir site içi SEO çalışmasının yanında site dışı
SEO çalışmaları uygulaması şarttır (Ledford, 2009).
Site dışı SEO yöntemlerinin olmazsa olmazı Backlink’tir. Backlink kısaca bir
internet sitesinin diğer siteler tarafından tavsiye edilmesi şeklinde tanımlanabilir.
Örneğin yalnızca bere satan bir site, yalnızca şapka satan bir sitenin içinde
bahsediliyor ve bu sitenin içinde bere satan siteye link veriliyorsa bu arama
Backlink’tir ve bu da arama motorlarında bere satan sitenin daha da yukarılarda
çıkmasına katı sağlayacaktır. Tabi ki Backlink verilen sitelerin birbirleriyle benzer
konseptte olması ve özgün yazılar ile link verilmesi gereklidir. Aksi takdirde bu
Backlink alan siteye ya katkı sağlamayacak ya da olumsuz yansıyacaktır (Jones,
2008).
Doğal Backlink alınması site dışı SEO çalışmalarındaki başarıda en önemli
faktörlerin başındadır. Yani belli bir ücret karşılığında Backlink alınması aslında
arama motorlarının algoritmasını aldatmak olarak nitelendirilebilir. Çünkü arama
motorları Backlink alan siteleri zaten verilen referanslar yüzünden değerli bulduğu
için üst sıralarda çıkarmaktadır. Ancak doğal yollardan referans almayan siteler bu
yönteme başvurduğu zaman bu durum arama motorları tarafından tespit edildiğinde
sonuç site için oldukça olumsuz olabilir ve aramalarda en sonlara düşülebilmektedir
(Ledford, 2009).
Gerçekten sitelerin hiçbir müdahalesi olmadan bir kullanıcı yazdığı bir blog yazısı
veya bir paylaşımda o sitenin bir sayfasından link vermişse bu tamamen doğal
Backlink’tir ve arama motorları açısından da en değerli Backlink aslında budur.
Backlink, belirlenmiş olan anahtar kelimelerde yapılan aramalarda üst sıralarda
çıkabilmek için son derece etkili olmakla birlikte aşırı derecede Backlink alınması da
çok sağlıklı olmamaktadır. Ayrıca sitelerin yalnızca ana sayfalarına Backlink
almaları yerine site içi belli kategoriler veya farklı sayfalara Backlink alması çok
daha faydalı olmaktadır. Örnek vermek gerekirse site adı
www.ornekekonomisitesi.com olan bir ekonomi sitesinin bu link yerine
www.ornekekonomisitesi.com/dolar-yorumlari sayfasına Backlink alması daha etkili
olacaktır (Ledford, 2009).
Ayrıca Backlink alınan sitenin kalitesi de tabi ki önemlidir. Kısaca Backlink, yapılan
aramalarda üst sıralarda çıkmanın yanı sıra siteye gelen ziyaretçi sayısını da direk
olarak artırmakta etkili olduğu için SEO yöntemlerinin vazgeçilmezlerindendir.
1.3.3. SEO Neden Önemlidir?
En büyük arama motoru olan Google’da her yıl yaklaşık 2 trilyon üzerinde arama
yapılmaktadır. Saniyede ise 88.700’ün üzerinde arama yapılan Google üzerinden
internet sitelerine giden trafiğin %90’ı geçmektedir. Bu yüzden arama motorlarında
üst sıralarda çıkmak doğal olarak daha çok tüketiciye hitap etmek anlamına
gelmektedir (Moz Web, 2016).
Google’da satın alma amacıyla yapılan aramalardan oluşan trafiğin %70’i ilk beş
sıradaki sitelere dağılmaktadır (Advanced Web Ranking, 2016). Bu yüzden SEO
çalışmaları günümüzde dijital pazarlama stratejileri uygulayan markaların olmazsa
olmazı konumuna gelmiştir. Adı arama motoru optimizasyonu olsa da SEO yalnızca
arama motorları için değil, daha iyi bir kullanıcı deneyimi sunmak için de
yapılmaktadır. Sayfa yükleme hızının artması bile kullanıcıların siteleri tercih
etmesinde önemli bir etkendir. Teknik SEO çalışması ile hızlı bir kullanıcı deneyimi
sunan siteler kullanıcıların sitede daha fazla zaman geçirmeleriyle birlikte daha çok
trafik alabilmektedirler (Moz, 2016).
Kısacası SEO marka bilinirliğini artırır, sitelerin arama motorlarındaki sıralamalarını
yükseltir, doğal reklam ile markaların reklam maliyetlerini azaltır ve sitelerin daha
güvenilir görünmesini sağlar (Jones, 2008).
BÖLÜM 2
SOSYAL MEDYA PAZARLAMASI
2.1. Sosyal Medya
Sosyal medya kavramı Facebook ile popülerleşse de günümüzde çok farklı boyutlara
ulaşmıştır. Genellikle sosyal medya denilince akla kişilerin kendi sosyal hayatında
yaşadıklarını, fikir veya düşüncelerini fotoğraf, video veya yazı aracılığı ile
paylaştıkları platformlar gelse de sosyal medyayı yalnızca bu şekilde sınırlamak çok
da doğru olmamaktadır. Sosyal medyanın herkes tarafından kabul edilen kesin ve net
bir tanımı olmamakla birlikte kısaca internet kullanıcıları tarafından paylaşılan anlık
ve çift taraflı bilgilere ulaşılmasını sağlayan medya platformu şeklinde
tanımlanabilmektedir (Heinonen, 2011).
İnternet kullanıcılarının zamanla yalnızca üretilen içeriklere ulaşmak yerine bunlara
katkı sağlamaya başlamasıyla Web 2.0 dönemine girilmiştir. Sosyal medya da
aslında Web 2.0 kavramıyla birlikte mevcut haline ulaşmıştır. Kullanıcıların yalnızca
aradığı bilgiye internet üzerinden araştırıp ulaşması ve tüketmesi ile devam eden
sürecin zamanla değişip kullanıcıların da içerik üretebilir veya yorum yapabilir hale
gelmesi sosyal medyanın temellerini oluşturmuştur (Berthon, Pitt, Plangger &
Shapiro, 2012).
Blog siteleri, Youtube ve Wikipedia sosyal medyaya geçiş sürecinin en güzel
örneklerindendir. Bu sitelerdeki içeriklerin yalnızca kullanıcılar tarafından
oluşturulması çift taraflı iletişimi sağlamış, böylelikle yıllar geçtikçe sosyal medya
kavramı gelişerek günümüzdeki halini almıştır. Sosyal medyanın sunduğu özgürlük
ve ulaşımındaki kolaylık mobil cihazların etkisiyle daha da artmıştır. Kullanıcıların
istedikleri zaman istedikleri konu ile istediği topluluk fikir alışverişinde
bulunabilmesi sosyal medyayı iyice yaygınlaştırmıştır.
Günümüzde en popüler sosyal medya sitelerinden bazıları şunlardır: Facebook, Twitter, Instagram, LinkedIn, Pinterest, Youtube, Flickr, Reddit, Google+,
Foursquare, Swarm, Tumblr, Dailymotion (Neti, 2011).
2.2. Sosyal Medya Pazarlaması
Sosyal medya çok büyük kitleler tarafından kullanılması ile pazarlama faaliyetleri
için de oldukça önemli bir araç haline gelmiştir. Dijital pazarlamanın en önemli
stratejilerinden birisi de sosyal medya pazarlamasıdır. Düşük maliyet ile çok büyük
kitlelere ulaşılabilmesi açısından sosyal medya pazarlaması artık hemen hemen
büyük veya küçük tüm işletmeler tarafından kullanılmaktadır. Örneğin küçük bir
dövme dükkânı belki bulunduğu konum itibari ile yalnızca günde 100 – 200 kişi
tarafından fark edilse de Instagram üzerinden yapılacak olan paylaşımlar ile belki de
binlerce kişi tarafından fark edilebilmektedir (Neti, 2011).
Kaynak: Statista, (2016). https://www.statista.com
Geleneksel pazarlama yöntemlerine göre tüketici ile iletişim halinde olabilme imkânı
sağlayan sosyal medya pazarlaması bu özelliği ile çok büyük avantaj sunmaktadır.
Marka bilinirliliği yaratma açısından büyük öneme sahip olan sosyal medya
pazarlamasını özellikle arama motoru optimizasyonu (SEO) başta olmak üzere diğer
dijital pazarlama stratejileri ile birlikte uyum halinde yönetmek büyük önem
taşımaktadır. Tüketicilerin markaya ulaşabilmelerinin en kolay yolu olan sosyal
medya, tüketicilerin gerek şikayetlerine gerekse gerekse geri bildirimlerin
yapabilmelerine olanak sağlamaktadır. Bu da tüketicinin kendisiyle ilgilenilmesi ve
düşüncelerine önem verildiği hissiyatının yaratılması ile yine marka için pozitif bir
gelişme olacaktır (Heinonen, 2011).
Sosyal medya sitelerinin sahip olduğu kullanıcı bilgileri dolayısıyla markaların direkt
olarak hitap etmek istediği hedef kitleyi belirleyebilmesi de oldukça
kolaylaşmaktadır. Bu sayede gereksiz maliyetlere katlanılmadan uygun bütçe ile
yalnızca hedeflenen kitleye ulaşılıp onlara özel pazarlama stratejileri
uygulanabilmektedir.
Hedef kitle ile sosyal medya üzerinden kurulan iletişim ise marka sadakatini
artırmaktadır. Marka sadakatinin artmasıyla kullanıcılar yeni tüketicilere referans
niteliğinde olmakla birlikte markaya gelecek olumsuz eleştirilere karşı da yorumlarda
bulunarak olumlu geri dönüşler yapabilmektedirler. Kısacası sosyal medya
pazarlaması yalnızca yeni müşterilere ulaşmak için değil diğer tüketicilerin markaya
olan algısını etkilemekte de oldukça kullanışlı bir araçtır.
Marka hakkında oluşacak olumsuz bir algı, kalıcı olarak çok büyük zararlara sebep
olabilmektedir. Çünkü kar amacı güdüldüğü için kullanıcılar genellikle firma
çalışanlarından çok kullanıcı yorumlarını dikkate almaktadırlar. Bu yüzden
tüketiciler tarafından sosyal medyada marka hakkında yapılan olumsuz yorumlar
marka için son derece tehlikelidir. Bu da sosyal medyada pazarlama sürecinin iyi
yönetilmesini ve sürdürülebilir olmasını gerektirmektedir. Marka hakkında
oluşturulacak olumsuz algı bazen haklı bazen de haksız sebeplerden olabilmektedir.
Sabote niteliğinde yapılan yorumlara karşı iyi yönetilen bir sosyal medya stratejisi
kritik önem taşımaktadır (Berthon et al., 2012).
2.2.1. Facebook’ta Pazarlama
En popüler sosyal medya platformlarından olan Facebook’ta uygulanan sosyal
medya pazarlama stratejileri büyük kitlelere ulaşabilmektedir. Kullanıcı bilgilerinin
reklam veren firmalar ile paylaşılması ile firmalar istedikleri kitleye ulaşabilmekte,
bunun yanında geri dönüşler de alabilme imkânına sahip olmaktadırlar.
Diğer dijital pazarlama araçlarında olduğu gibi Facebook reklamları da geleneksel
pazarlama araçlarına göre çok daha uygun maliyetli, çift taraflı ve ölçülebilirdir.
Markalar kendi resmi hesaplarından yapabildikleri paylaşımlarının yanı sıra
Facebook reklamları vererek veya viral paylaşımlar ile marka bilinirliliğini
artırabilme imkânına sahip olmaktadırlar.
Kullanıcıların beğenme, yorum yapma ve paylaşabilme tercihleri ile verilen
reklamların kendi kendine de yaygınlaşması mümkün olmaktadır. Bu yüzden
firmaların sadece tanıtıcı reklamlar vermek yerine reklamı daha dikkat çekici, işe
yarar bilgilerin veya eğlenceli paylaşımların içine yedirmesi çok daha etkili
olabilmektedir (Chan, 2011).
Kaynak: Statisa, (2018). https://www.statista.com
Facebook’un kullanıcı ve sayfa bilgilerini reklam verenlerle paylaşmasının yanı sıra
arama motoruna da endekslemesi dijital pazarlama stratejileri uygulayan markanın
arama motoru optimizasyonu (SEO) çalışmalarına da önem vermesini
gerektirmektedir. Bir diğer yandan Facebook’ta yapılan reklamların bütçesinin
geleneksel pazarlama araçlarına göre çok daha uygun olması düşük bütçeli
markaların da fark edilebilmesini sağlamaktadır. Düşük bütçeler ile geniş kitlilere
ulaşabilme imkânı Facebook reklamlarının belki de en önemli avantajlarından biri
konumundadır.
Markaların kendi sayfalarını oluşturmaları diğer kullanıcıların sayfayı takip edip
paylaşımlarını görebilme imkânı sağlarken aynı zamanda iletişime geçebilme olanağı
da sağlamaktadır. Böylelikle sayfanın yaptığı paylaşımlar kullanıcıların ana sayfası
diyebileceğimiz haber akışı bölümünde karşılarına çıkmaktadır. Bir kullanıcının
paylaşılan gönderiyi beğenmesi bir başka kullanıcının da markayı fark edebilmesine
sebep olabilmektedir.
Facebook reklamları ise sayfaların sağ tarafında kullanıcıların karşısına çıkan
reklamlardır. Markaların Facebook reklamları vermesi 4 aşama halinde ele alınabilir.
Öncelikle reklam vermek isteyen işletme ürün satma veya marka bilinirliliğini
artırma gibi hedeflerden birini seçer. İkinci aşamada ise ulaşılmak istenen hedef kitle
belirlenir. Üçüncü aşamada reklam oluşturulur ve son aşamada Facebook, reklamları
hedef kitleye gösterir (Levy, 2010). Reklamları
Facebook’un nasıl göstereceği ise bazı kriterlere bağlıdır. Facebook
uygulamalarındaki hareketler, yani beğenilen sayfalar, kullanıcı profillerindeki
bilgiler ve Facebook üzerinden yapılan yer bildirimleri gibi birçok faktör
görüntülenecek reklamları etkilemektedir. Ayrıca kullanıcıların konum bilgilerinden
de reklamların ulaşmak istediği kullanıcılar belirlenebilmektedir. Bunu IP adresi
aracılığı, telefonlardaki konum servisi özelliği ile veya Facebook profilindeki
konumlar ile yapabilmek mümkün olmaktadır.
İşletmeler ile paylaşılan bilgiler de kullanıcılara hangi reklamların gösterileceği
konusunda belirleyicidir. Örneğin bir firmanın topladığı mail adresleri sayesinde
kişilerin Facebook profillerine ulaşılabilmekte ve bu kişilere özel olarak reklamlar
yapılabilmektedir (Facebook, 2018).
2.2.2. Twitter’da Pazarlama
Bir diğer büyük sosyal medya platformu olan Twitter’da uygulanan pazarlama
stratejileri de belirlenen hedeflere göre oldukça verimli olabilmektedir. Twitter’da
pazarlama, Facebook’ta olduğu kadar satışa yönelik değil, biraz daha marka
farkındalığını artırmak, veya müşteri ilişkilerini geliştirmek adına etkili
olabilmektedir. Sponsorlu reklamlar Twitter’da en çok kullanılan pazarlama
uygulamaları arasındadır. Markaların sayfasını takip etmeyen kişilerin ana
sayfalarında çıkabilmek için uygulanan bu pazarlama yönteminde bütçeye göre
büyük kitlelere ulaşabilmek mümkün olmaktadır (Twitter, 2018).
Kaynak: Statisa, (2018). https://www.statista.com
2.2.2.1 Sponsorlu Gündem
Promoted Trend yani sponsorlu gündem olarak firmalar o gün içerisinde
belirledikleri bir hashtag ile trend listesine girebilmektedirler. Ancak bu yöntemin
yalnızca 1 gün geçerli olması yüzünden daha kısa vadeli kampanya veya lansman
zamanlarında kullanılması daha caziptir. Trend listesinde çıkarak kullanıcıların
markanın reklamına ulaşması kolaylaşacağı gibi belirlenecek olan ilgi çekici bir
hashtag ile kullanıcıların yazacağı tweetler ve retweetler reklamların daha büyük
kitlelere ulaşmasını sağlayacaktır (Twitter, 2018).
2.2.2.2. Sponsorlu Hesap
Sponsorlu hesap yöntemini firmalar resmi hesaplarındaki takipçi sayısını
artırabilmek için kullanmaktadır. Kimi takip etmeli bölümünde normal şartlarda
kullanıcılara görünme ihtimali çok düşük olan bir marka sponsorlu hesap yöntemiyle
büyük kitleler tarafından fark edilebilme şansını yakalamaktadır. Böylelikle yeni
takipçilerin oluşturduğu etkileşimler ile birlikte reklamı profilinde çıkmayan
hesaplara bile ulaşıla bilinmektedir (Twitter, 2018).
2.2.2.3. Sponsorlu Tweet
Sponsorlu Tweet en basit ve en çok kullanılan yöntemdir. Firmalar bu şekilde
hesaplarını takip etmeyen kullanıcılara belirledikleri bir tweeti ulaştırabilme
imkanına sahip olmaktadırlar. 3 ay boyunca yayında kalan sponsorlu tweetler
kullanıcıların ilgisini çekmesi halinde tıklanır ve böylelikle pazarlama hedefine
ulaşılmış olur. Bu 3 aylık süreçte kullanıcılar markanın verdiği reklama gerek
tıklama gerek retweet gerekse cevap verme ile ne kadar iletişim geçtiyse ücreti de
ona göre belirlenmektedir (Twitter, 2018).
2.2.2.4. Video Reklamları
Reklam videoları da Twitter’da bir diğer önemli reklam modeli olarak dikkat
çekmektedir. Tıpkı Youtube ve diğer video paylaşım sitelerinde olduğu gibi firmalar
yükleyecekleri videoyu sponsorlu tweette olduğu gibi öne çıkararak kullanıcıların
ana sayfalarında görünür hale getirebilmektedirler (Twitter, 2018).
2.2.2.5. Uygulama Yükleme Reklamları
Uygulama Yükleme Reklamları mobil cihazlardaki uygulamaların Twitter’a verdiği
reklamlar olarak nitelendirilebilir. Yine sponsorlu tweet şeklinde ana sayfada çıkan
bu tweetler içerisine verilecek olan linke tıklandığında doğrudan kullanıcının Apple
telefonlar üzerinden App Store, Android telefonlar üzerinden ise Google Play Store’a
yönlendirilip uygulamayı indirmesi hedeflenmektedir. Örneğin çevrimiçi müzik
dinleme platformu olan Spotify’ın twitter üzerinden verdiği uygulama yükleme
reklamından tek tık ile kullanıcıların Spotify uygulamasını kurabilmeleri mümkündür
(Twitter, 2018). 2.2.3. Instagram’da Pazarlama
Instagram basit anlatımıyla birlikte mobil cihazlar için fotoğraf paylaşma
platformudur. 800 Milyon hesabın takip edebileceği platform olan Instagram, dijital
pazarlama alanında aktif olarak kullanılabilmektedir. Şu anda 25 milyon işletme
profili sayısı varken; 2 milyon reklam veren sayısı da istatistiklerde yer almaktadır.
Instagram, Facebook pikseli sinyallerinin en aktif rol aldığı platform haline gelmiştir
(Instagram, 2018).
Instagram’da marka tanıtılırken iletişiminde en etkili yöntem olan görsellik
kullanılmaktadır. Restoranlardaki menülerde, dergilerde, filmlerde ilk dikkat çeken
şey görsellerdir. Dikkatleri çeker ve akılda kalıcıdır. Instagram da markayı göz önüne
çıkarırken gün geçtikte farklı reklam yöntemleri uygulamaya dahil olmaktadır.
Oluşturulan ticari hesap ile istatistikler görülerek sosyal medya üzerindeki gelişim
takip edilebilmektedir. Ayrıca kullanıcıların iletişim bilgilerini profilinde yer
verebilmesi ile de etkileşim güçlü tutulabilmektedir (Instagram, 2018).
Kaynak: Statisa, (2018). https://www.statista.com
Günümüzde Instagram markalar için önemli bir pazar olmuştur. Demografik
özelliklere göre hedef kitlesini belirleyen markalar, profesyonel olarak ürünlerini
Instagram’ın fotoğraf, video, anlık hikâye gibi araçlarıyla ürünlerini tanıtmaktadır.
Ticari hesaplar, yaptığı paylaşımlara ek Eylül 2015 ‘den itibaren reklam verebilme
özelliğine de sahip olmuşlardır.
Reklamlar, Instagram’da takip ettikleri hesapların paylaşımlarıyla birlikte
verilmektedir. Böylece ilgili sayfa takip edilmese de müşterinin karşısına
çıkmaktadır. Ancak takipçileri sıkmamak için hikâye alanından vermek yararlı olarak
görülmektedir. Instagram günümüzde sosyal medya pazarlamasının en güçlü
yöntemlerden biri olmuştur ve istatistiklere bakıldığında bu alanın daha da
genişleyeceği beklenmektedir (Instagram, 2018).
2.2.4. Youtube’da Pazarlama
Youtube, dünya genelinde en büyük sosyal medya kanallarından biridir. Video
paylaşım sitesi olup, site üzerinden kanal açılabilmekte ve yönetimin izin verebildiği
videolar paylaşılabilmektedir. Her gün 5 milyardan fazla video izlenmektedir ve bir
milyardan fazla aktif kullanıcıya sahiptir. Her yaş grubuna hitap etmesiyle birlikte
reklamlar için Youtube ‘un gücünden oldukça faydalanılmaktadır (YouTube, 2018).
Kaynak: (Statisa, (2018). https://www.statista.com
Video, yazı ve fotoğrafla kıyaslandığında hedef kitle belirlemede ve işin
yayılmasında ciddi anlamda etkili bir yöntemdir. Arama motoru olarak da kullanılan
Youtube ‘da izlenilen video öncesinde izlenilen kısa reklamlar akılda kalıcı
olmaktadır. Sadece ticari reklamlarda yapılan masraflara da gerek olmayıp, dikkat
çekici videolar paylaşıldıkça takipçi sayısında organik olarak bir artım söz konusu
olacaktır ve buna bağlı olarak tanıtılmak istenen ürün gözler önüne çıkacaktır. Hedef
kitleye ürünü kolayca ulaştırabilmek için Youtube, Google Adwords ile de
kullanabilmektedir. İş yapılan alan seçimiyle birlikte doğru hedef kitlesine
ulaşılmaktadır (Cloudnames, 2018).
Günümüzde Youtuber adında meslek dalı da ortaya çıkmıştır. Bu meslek dalı
Türkiye İş Kurumu kapsamında ‘Türkiye için Dijital Dönüşüm Hareketi’ olarak
geçmektedir. Youtuber’lar açtıkları kanal üzerinden bir konsept belirleyip, paylaştığı
videolarla reklam geliri kazanmaktadır. Çok büyük takipçi kitlesi olan kanalların
aracılığı ile firmalar verecekleri reklam veya sponsorluklar ile büyük kitlelere hitap
edebilmektedirler.
Youtube Audience Profiling Study, 2016 verilerine göre; Türkiye ‘de Youtube
kullanıcılarının % 90’ı her ay siteyi ziyaret etmektedir. TNS, YouTub Audience
Profiling Survey, 2016 verilerine göre; Türkiye’de Youtube kullanıcılarının
izleyecekleri video öncesinde çıkan reklamların tamamını veya bir kısmını
izlemektedir. Comscore Video Metrix, Ekim ’15 – Mart ’16 Ortalaması +6 Desktop
Kullanıcıları verilerine göre Türkiye’de 26 Milyon tekil Youtube kullanıcı
bulunmaktadır. TNS, Youtube Audience Profiling Study, 2016 verilerine göre ise
ürün araştırması yapan tüketicilerin %63 ü ürünü almadan önce Youtube üzerinden
ürün ile ilgili paylaşılan videoların oldukça yararlı olduğunu belirtmektedir. Bu
veriler ışında bakıldığında Youtube dijital pazarlama alanında güçlü bir kanal
olmaktadır (YouTube, 2018).
BÖLÜM 3
GOOGLE ADWORDS, İÇERİK PAZARLAMA VE MOBİL PAZARLAMA
3.1. Google Adwords
Tüketicilerin %81’i bir ürün veya hizmet satın almadan önce en çok kullanılan arama
motoru olan Google’da araştırma yapmaktadır. SEO mantığına benzer şekilde
Google Adwords reklamları ile siteler belli bir ücret karşılığında belirlenen anahtar
kelimelerde üst sıralarda çıkabilmektedirler.
Böylelikle yeni açılmış ve trafiği çok fazla olmayan siteler bile Google Adwords
reklamları ile aramalarda üst sıralarda çıkabilme imkanına sahip olmaktadırlar.
Google Adwords reklamlarının ücretlendirme şekli ise tıklama başına maliyet
şeklindedir. Ve bu maliyet geleneksel pazarlama yöntemlerine göre çok da uygun ve
ayarlanabilir olmaktadır (Choudhary, 2017).
Ücretlendirme şeklinin tıklama başına olması Adwords reklamlarını firmalar
açısından cazip kılmaktadır. Çünkü zaten kullanıcılar belirlenen anahtar kelimeler
üzerinden karşılarına gelen reklamlara tıklayacağından dolayı reklam maliyetlerinin
boşa gitmesi engellenmektedir (Erkkilä, Rajabali, & Stanley, 2013). Tıklama başına
maliyeti artırmak aramalarda üst sıralarda yer almanın tek kriteri değildir. Google’ın
belirlenen anahtar kelimelere verdiği kalite puanları da sıralamaları etkilemektedir.
Hem tıklama başına maliyet hem de kalite puanlarının çarpanları ile sonuçlar
belirlenir ve sıralama bu şekilde oluşur. Kalite puanını ise sitelerin tıklama oranları
ve sayfa kaliteleri belirlemektedir (Choudhary, 2017).
Google aramalarının yarısından fazlasını artık mobil cihazlardan yapıldığı için
Adwords reklamlarını mobil cihazlar için optimize etmek de hedef kitleye
ulaşabilmek için son derece önemlidir. Google Adwords reklamları arama motoru
reklamları, görüntülü reklamlar, video reklamlar ve uygulama reklamları şeklinde
dörde ayrılmaktadır.
Bu dört yöntem de sunulan ürün veya hizmetleri belirlenen hedef kitleye ulaştırmada
düşük maliyet ile etkili olurken ölçülebilir olması da Google Adwords reklamlarının
önemli avantajlarındandır. Aynı zamanda Adwords reklamları verildikten sonra
firmalar yapılan ayarlamalar sayesinde pazarlama stratejilerini de değiştirebilme
imkânı bulmaktadırlar. Yani ölçüle bilirliğinin yanında esnek yapıda olması Google
reklamlarının diğer bir güçlü yanıdır (Google, 2018).
3.1.1. Arama Motoru Reklamları
Adwords reklamlarının en çok kullanılan türü olan arama motoru reklamları
kullanıcıların yaptığı aramalar sonucunda sayfanın en üstünde ve en altında sitenin
linkinin hemen sol tarafında “Reklam” kelimesi ile birlikte çıkan reklamlardır.
Arama motoru reklamlarında görüntüleme başına değil, tıklama başına maliyet
modeli uygulanmaktadır (Google, 2018).
3.1.2. Görüntülü Reklamlar
Görüntülü reklamlar iki milyondan fazla sitede 650 binden fazla uygulamada
yayınlanmaktadır. Arama motoru reklamlarına benzer biçimde başlık, iki metin satırı
ve URL içermektedir. Görüntülü reklamlar web siteleri, haber sayfaları, bloglar,
Gmail ve YouTube gibi platformlarda görüntülenerek internet kullanıcılarının
%90’ına ulaşabilmektedir (Google, 2018).
3.1.3. Video Reklamlar
Video reklamlarda firmalar ürün veya hizmetleri ile ilgili videolarını hazırladıktan
sonra YouTube hesabı açarak videoyu kanallarına yükler ve bu reklam kampanyası
başlatıldıktan sonra bu video ilgili videolardan önce veya arama sonuçlarında reklam
olarak belirlenen kullanıcıların karşısına çıkmaktadır (Google, 2018).
3.1.4. Uygulama Reklamları
Firmaların Google Play Store ve App Store için geliştirdikleri uygulamaların
reklamlarını yapabilmelerinin en kolay yöntemlerinden birisi Google uygulama
reklamlarıdır. Reklam metni ve konum bilgileri verildikten sonra Google özel
uygulama reklamları tasarlayıp bu reklamı milyarlarca kullanıcıya ulaştırmaktadır.
Uygulama reklamlarında indirme başına maliyet modeli uygulanmaktadır.
Kısacası Google Adwords reklamları ile firmalar 7 gün 24 saat milyonlarca kişi
tarafından görüntülenebilme imkanı elde ederler. Hedef kitlelerine direk ulaşan
firmalar böylelikle gereksiz maliyetlerden de kaçınmış olmaktadırlar. Google
reklamlarının ölçülebilir olmasıyla firmalar performans değerlendirmesi
yapılabilmekte ve reklam stratejilerini ona göre değiştirilebilmektedir (Google,
2018).
3.2. İçerik Pazarlaması
İçerik pazarlaması, belirlenen bir hedef kitleyi verilen hizmet veya ürün hakkında
bilgilendirmektir. Günümüzde tüketiciler bilgilendiren ve fayda sağlayan markaları
tercih etmektedir. Bu kapsamda hedef kitlenin davranışını geliştirmek esastır. İçerik
Pazarlama Enstitüsü kurucusu Amerikalı Joe Pulizzi ’nin içerik pazarlaması tanımı,
“Net olarak tanımlanmış ve doğru anlaşılmış hedef kitleyi kârlı müşteri hareketi
yaratma hedefiyle etkilemek, çekmek, bağlılıklarını sağlamak için ilgili ve değerli
içeriğin yaratılması ve dağıtılmasını kapsayan pazarlama tekniğidir.” Şeklindedir
(Rose & Pulizzi, 2011).
3.2.1. İçerik Pazarlamasının Tarihi
İçerik pazarlaması günümüzde dijital pazarlamayla birlikte anılsa da kökeni 18. yy’a
dayanmaktadır. Tarım makineleri üreticisi olan John Deere’nin 1895 yılında
yayınladığı çiftçilere yönelik The Furrow dergisi içerik pazarlamasının ilk adımı
olarak kabul edilmektedir. Ardından 1900 yılında Michelin’in The Michelin Guides
adlı sürücülere daha iyi sürüş sağlayabilmesi ve konaklama yerleri bulması
konusunda bir rehber çıkarmasıyla içerik pazarlaması stratejileri hayatımıza girmiştir
(Rowley, 2011).
3.2.2. İçerik Pazarlamasının Unsurları
Doğru İçerik: Hedeflenen kitlenin ihtiyacına göre ve markanın vizyonuna göre
verimli ve doğru içerikle bir plan yapmaktır.
Bulunabilirlik: Satın alma sürecinin başlangıcıdır. Hedef kitlenin dikkatini
çekmektir. Doğru kurgulanmış bir SEO altyapısı gerektirmektedir.
Sosyal Medya: Sosyal medyada ürün hakkında bilgilendirici içeriklerin yer
almasıdır.
Hızlı Erişim: Hedef kitlenin dikkatini çektikten sonra memnun etme konusunda en
önemli parçadır. Dijital pazarlama yapılan site ve mobil uygulama teknik olarak hızlı
ve kaliteli olmasıdır (Lieb, 2011).
3.2.3. İçerik Pazarlaması Yöntemleri
Günümüzde en yaygın olarak tercih edilen içerik pazarlaması yöntemleri, sosyal
medya içerikleri, örnek olaylar, bloglar, e-bültenler, organizasyonlar ve makalelerdir.
Bunların yanı sıra videolar ve fotoğraflar da önemli içerik pazarlama yöntemleri
arasındadır. Bu yöntemlerle birlikte hedef kitleye değerli bilgiler sunulmaktadır
(Lieb, 2011).
3.2.4. İçerik Pazarlaması Aşamaları
Hedef Belirleme
İçerik pazarlamasının neden yapılacağı belirlenmektedir. Ardından cinsiyet, yaş,
gelir düzeyi, meslek, eğitim ve etnik altyapılar gibi özelliklere göre hedef kitle
seçilmektedir. Markanın vizyonu ve hedef kitle arasında bir bağ kurmaktır.
İçerik Stratejisi Oluşturma
Farklı kaynaklardan elde edilen bilgilere göre yapılan analiz sonucu ideal müşteri
profiline verilmesi istenen değerli bilgiyi ve mesajı belirlemektir. Verilmek istenen
mesajı da dijital kanallardan nasıl paylaşılacağını belirlemektedir.
İçerik Belirleme
İçerik konularını kategorilere ayırarak, odaklanılması gereken konuları belirlemektir.
Sosyal Medyadan Faydalanma
Hedef kitleyle etkileşim halinde kalmak için içerik pazarlaması stratejilerini sosyal
medyada da uygulamaktır.
Düzenli Ölçümler Yapma
İçerik pazarlaması sonucu faaliyetlerin ne kadar verimli olduğunun ölçümlemesi ve
raporlanmasıdır (Rowley, 2011).
3.2.5. İçerik Pazarlaması ve Geleneksel Pazarlama
Geleneksel pazarlama stratejileri, televizyon, billboard gibi hedef kitlenin isteği
dışında karşısına çıkan ve kısa vadede unutulabilecek satış odaklı tanıtımlardır.
Amaç ürün hakkında bilgilendirmek yerine, satın alma ihtiyacı yaratmaktır. İçerik
pazarlamada ise hedef kitleye katma değer katma amacı güdülmektedir. Günümüzde
artık geleneksel pazarlama yöntemleri dikkatini çekmeyen tüketiciler, bilgilendiren
ve buna bağlı olarak dikkatlerini çeken ürünleri tercih etmektedir.
İçerik pazarlaması, diğer dijital pazarlama yöntemleriyle karşılaştırıldığında hedef
kitleye ihtiyacı olan bilgiyi vererek, müşteriyi markanın ürünlerine yönlendirmektir
ancak ürün satışı yapmak değildir. İçerik pazarlamasını en güçlü kılan nokta içeriğin
karşı tarafta bir duygu yaratabilmesi ve dikkat çekmesidir. Satış odaklı olmaktan
önemli ölçüde kaçınılmalıdır. İçerik pazarlaması yapılırken sade, çözüm sunan,
dikkat çekici, değerli bilgilen veren bir dil kullanılmalıdır (Rowley, 2011).
3.3 Mobil Pazarlama
Mobil pazarlama, hedef kitleye tablet, akıllı telefon, cep telefonu gibi cihazlar
üzerinden ulaşılabilen bir pazarlama yöntemidir. Amerikan Mobil Pazarlama Birliği
MMA’nın mobil pazarlama tanımı ‘Organizasyonlara herhangi bir mobil cihaz veya
ağ aracılığı ile hedef kitleleri ile interaktif ve onların ilgi alanlarına uygun bir şekilde
iletişim ve bağlılık kurabilme imkânı veren uygulamalar kümesidir.’ şeklindedir.
Mobil cihazların herkesin yanında bulunması, hedef kitleye daha hızlı ulaşımı
hızlandırmaktadır (Barutçu, 2011).
Markalar bu sayede hedef kitleye mesajını rahatlıkla ulaştırabilmektedir. Mobil
pazarlama da son yıllarda dijital pazarlama alanında en etkili araçlardan biri
olmuştur. Mobil pazarlama ile tüketiciye satın alma ve satış sonrası hizmet
verilebilmektedir. Mobil cihazların kullanımın artmasıyla birlikte E-ticaretin büyük
bir bölümü mobil uygulamalar üzerinden yapılmaktadır. Bu sebeple markaların çoğu
web sitelerini mobile uyumlu hale getirmiştir (Persaud & Azhar, 2012).
3.3.1. Mobil Pazarlamanın Özellikleri
Hedef kitleye mesajı gönderirken önce izin alınmaktadır.
Mobil pazarlamada tüketiciye mesaj direk iletilmektedir.
Markalar, pazarlamadaki etkinliğini ölçebilmektedir.
Diğer yöntemlerle kıyaslandığında maliyeti düşüktür.
Tüketiciyle direk iletişime geçildiği için farkındalık oranını yükseltmektedir.
3.3.2. Mobil Pazarlama Türleri
SMS: Mobil pazarlamanın temelini oluşturmaktadır. Tüketicinin cep telefon
numarasına gönderilen mesajlar ile ürünün pazarlaması yapılmaktadır.
Uygulama Tabanlı Pazarlama: Akıllı telefonlar üzerinden özel yazılımlarla
üretilen mobil uygulamalardır. Bu mobil uygulamalar aracılığıyla hedef kitleyle
etkileşime geçilebilmektedir.
Lokasyon Tabanlı Pazarlama: Hedef kitlenin konumuna göre ihtiyacı öngörülerek,
SMS’ler ya da mobil uygulamalar üzerinden mesaj gönderilen pazarlama yöntemidir.
QR Kodları: Akıllı telefonlar aracılığıyla görsel bir kare ile tüketicilere gönderilen
linkler ile yapılan pazarlama yöntemidir.
Mobil Arama ve Mobil Görsel Reklamları: Arama motorlarında yapılan
araştırmaların analizi sonucu kişinin tercihleri belirlenmektedir. Bu tercihlere göre
reklamlar ilk sıralarda tüketiciye gösterilmektedir (Scharl, Dickinger & Murphy, 2005)
SONUÇ
Geleneksel pazarlama yöntemleri günümüzde hala popülerliğini korusa da
dijitalleşen dünyada dijital pazarlama kavramı gün geçtikçe daha da önemli hale
gelmektedir. İnternet ve akıllı telefonların kullanımının yaygınlaşması ve sosyal
medya kavramının ortaya çıkması gibi sebepler marka veya işletmelerin dijital
pazarlama stratejilerini kullanarak büyük kitlelere ulaşabilmesine olanak sağlamıştır.
Dijital pazarlama yalnızca satışları artırmaya yönelik değil, aynı zamanda marka
farkındalığını artırma ve müşteri ilişkilerini güçlendirme konusunda da geleneksel
pazarlamaya göre büyük avantajlar sunmaktadır. İletişimin çift taraflı olması marka –
tüketici arasındaki bağı güçlendirirken bu iletişimden hem marka hem de tüketici
fayda sağlamaktadır.
Geleneksel pazarlama yöntemlerinin maliyetli olması yüzünden reklam konusunda
büyük işletmeler ile yarışamayan küçük işletmeler bile artık dijital pazarlama
stratejileri sayesinde hedefledikleri kitlelere çok daha düşük maliyetler ile
ulaşabilmektedirler.
İnternet kullanımının kolaylaşması ve her geçen yıl kullanıcı sayısının artması ile
dijital pazarlama stratejileri önümüzdeki yıllarda da daha sık kullanılır hale gelecek
gibi gözükmektedir.
Sosyal medyanın gücünün hayatımızda artık göz ardı edilemeyecek bir seviyeye
ulaşması ile pazarlama faaliyetlerinin buralarda uygulanması kaçınılmaz hale
gelmiştir. Firmalar her ne kadar sosyal medya üzerinden satışa yönelik çalışmalar
yapabilseler de asıl önemli etki müşteri ilişkileri kısmında görülmektedir. Televizyon
reklamları gibi tüketici ile karşılıklı iletişimin imkânsız olduğu düşünülürse sosyal
medyanın sunduğu bu özellik firmalar için paha biçilemez haldedir.
Tüketicilerin çok büyük bir kısmı artık satın alma davranışında bulunmadan önce
internette araştırma yapmaktadırlar. Satın alınmak istenen şey gerek bir ürün gerekse
hizmet olsun tüketicilerin saniyeler içerisinde arama motorları üzerinden araştırma
yapabilmesi firmaların doğal olarak arama motorlarında üst sıralarda çıkmak
istemelerine sebep olmuştur. Bu yüzden arama motorları için iyi optimize edilmiş
siteler rakiplerin göre fark yaratabilmektedir.
Bir diğer yandan dijital pazarlamanın ölçüle bilirliği en büyük avantajlarından biridir.
Verilen reklamların ne kadar etkili olduğu ve doğru hedef kitleye hitap edilip
edilemediğinin kontrolünün yapılabilmesi firmaları dijital pazarlama stratejilerini
uygulamaya yönlendirmektedir. Tabi ki dijital pazarlamada başarılı olabilmek için
düzgün ve emek harcanan bir strateji izlemek şarttır. Tüm stratejilerin birbiri ile
uyumlu olması, örneğin sosyal medya pazarlaması çalışmaları yapılırken SEO ile
uyum içerisinde olunması şarttır.
Gelişen ve değişen teknoloji ile birlikte pazarlama stratejileri de benzer şekilde
gelişmektedir. Geleneksel pazarlama stratejileri daha uzun yıllar devamlılığını
sağlayacak gibi gözükse de dijital pazarlamanın pazarlama stratejileri içerisindeki
payı önümüzdeki yıllarda artmaya devam edecek gibi gözükmektedir
KAYNAKÇA
Aktan, E. (2015). “Yeni Ekonomik Sistemde Elektronik Pazarlama”, Sosyal Bilimler
Enstitüsü Dergisi (38), 122-142.
Barutçu, S. (2011). Mobil Viral Pazarlama, İnternet Uygulamaları ve Yönetimi
Dergisi, 2(1), 5-14.
Berthon, P. R., Pitt, L. F., Plangger, K., & Shapiro, D. (2012). Marketing meets Web
2.0, social media, and creative consumers: Implications for international
marketing strategy, 261-271.
Chaffey, D., & Bosomworth, D. (2013). Digital marketing strategy Planning
Template
Chan, C. (2011). Using Online Advertising to Increase The Impact of a Library
Facebook Page, Library Management, 32(4/5), 361-370.
Choudhary, S. (2017). Adwords for Digital Marketing Ninjas: A Step-by-Step
Beginner’s Guide
Constantinides, E., & Fountain S. J. (2008). Web 2.0: Conceptual foundations and
marketing ıssues. Journal of Direct, Data and Digital Marketing Practice, 231– 244.
Erkkilä, V., Rajabali, F. & Stanley, A. (2013). Learning from Google AdWords
Marketing
Grappone, J. & Couzin, G. (2011). Search Engine Optimization. An Hour a Day
Heinonen, K. (2011). Customer Activity in Social Media: Managerial Approachers to
Consumers’ Social Media Behavior, Journal of Consumer Behavior, 10, 356- 364.
Jones, Kristopher B. (2008). Search Engine Optimization: Your visual blueprint for
effective Internet marketing
Kent, P. (2012). Search Engine Optimization For Dummies
Kırçova, İ. (2012). İnternette Pazarlama, İstanbul: Beta Yayıncılık. 24.
Marangoz, M. (2014). İnternette Pazarlama, İstanbul: Beta Yayıncılık. 49.
Neti, S. (2011). Social Media and its Role in Marketing, International Journal of
Enterprise Computing and Business Systems, 1:2, 1-15.
Ledford, J.L. (2009). Search Engine Optimization Bible
Levy, J. (2010). Facebook marketing: Designing your next marketing campaign.
Pearson Education
Lieb, R. (2011). Content Marketing: Think Like a Publisher – How to Use Content to
Market Online and in Social Media, 1-11. Persaud A. & Azhar I. (2012). Innovative Mobile Marketing via Smartphones: Are
Consumers Ready? Marketing Intelligence & Planning, 30(4), 418-443.
Powell, G. R., Groves, S. W., & Dimos, J. (2011). ROI of the social media. How to
Improve the Return on Your Social Marketing Investment
Rose, R., Pulizzi, J. (2011). Managing Content Marketing: The Real-World Guide
for Creating Passionate Subscribers to Your Brand
Rowley, J. (2010). Understanding digital content marketing, Journal of Marketing
Management, 517-540. Scharl, A., Dickinger A. & Murphy, J. (2005). Diffusion and Success Factors of
Mobile Marketing, Electronic Commerce Research and Applications, 4(2),
159-173. Taken Smith, K. (2012). Longitudinal study of digital marketing strategies targeting
Millennials. Journal of Consumer Marketing, 29(2), 86-92.
İNTERNET KAYNAKLARI
CloudNames, (2016). Youtube ile Sosyal Medya Pazarlama.
http://cloudnames.com/tr/blog/youtube-ile-sosyal-medya-pazarlama/. Erişim
Tarihi: Mayıs 2018
Digital Report, (t.y.). E-Ticaret Istatistiklerine Göre En Çok Harcama Yapilan
Sektörler, https://digitalreport.wearesocial.com/. Erişim Tarihi: Nisan 2018
Facebook., (t.y.). Facebook Reklam Kullanımları. https://trtr.facebook.com/about/ads Erişim Tarihi: Nisan 2018
Google, (t.y.). Google Adwords. http://adwords.google.com/intl/tr_tr/start/how-it- works/?subid=tr-tr-ha-g-aw-c-p16-ptr2_txx_xx_non!o2~1360907967- 266331421633-kwd-12340353&utm_campaign=tr-tr-ha-g-aw-c-p16- ptr2_txx_xx_non!o2~1360907967-266331421633-kwd-12340353/.Erişim
Tarihi: Nisan 2018
Instagram, (2018). Instagram Reklam ve Pazarlama.
https://business.instagram.com/getting-started/#why-instagram, Erişim
Tarihi: Nisan 2018
Moz., (2016). Seo Neden Önemli? http://moz.com. Erişim Tarihi: Nisan 2018
Twitter, (2018). https://business.twitter.com/en/help.html Erişim Tarihi: Nisan 2018
YouTube, (2018). YouTube Reklamcılık.
https://www.youtube.com/intl/tr_ALL/yt/advertise/ Erişim Tarihi: Nisan 2018